Het speciaal onderwijs wordt opgeheven

Jessica Huttinga (24) heeft de diagnose taalontwikkelingsstoornis en heeft zelf de overstap van speciaal onderwijs naar het regulier onderwijs ervaren. "𝐙𝐨𝐧𝐝𝐞𝐫 𝐡𝐞𝐭 𝐜𝐥𝐮𝐬𝐭𝐞𝐫 𝟐 𝐨𝐧𝐝𝐞𝐫𝐰𝐢𝐣𝐬 𝐰𝐚𝐬 𝐢𝐤 𝐧𝐢𝐞𝐭 𝐳𝐨 𝐨𝐩𝐠𝐞𝐛𝐥𝐨𝐞𝐢𝐝 𝐚𝐥𝐬 𝐝𝐚𝐭 𝐢𝐤 𝐝𝐚𝐚𝐫 𝐡𝐞𝐛 𝐤𝐮𝐧𝐧𝐞𝐧 𝐝𝐨𝐞𝐧. 𝐈𝐤 𝐯𝐨𝐞𝐥𝐝𝐞 𝐦𝐢𝐣 𝐠𝐞𝐳𝐢𝐞𝐧, 𝐠𝐞𝐡𝐨𝐨𝐫𝐝, 𝐠𝐞𝐬𝐭𝐞𝐮𝐧𝐝 𝐞𝐧 𝐡𝐢𝐞𝐫𝐝𝐨𝐨𝐫 𝐢𝐬 𝐦𝐢𝐣𝐧 𝐳𝐞𝐥𝐟𝐯𝐞𝐫𝐭𝐫𝐨𝐮𝐰𝐞𝐧 𝐞𝐧𝐨𝐫𝐦 𝐯𝐞𝐫𝐬𝐭𝐞𝐫𝐤𝐭."

Komende jaren volgt de rest van Nederland

In een artikel van 18 oktober 2024 van Hart van Nederland wordt aangegeven dat het streven is om vóór 2035 zoveel mogelijk leerlingen van het speciaal onderwijs in het regulier onderwijs te laten instromen. Het idee hierachter is dat mensen met een beperking meer onderdeel van de samenleving worden. Wanneer iedereen samen op dezelfde school zit, leren ze met elkaar om te gaan en elkaar te accepteren. Dit zou moeten bijdragen aan het bevorderen van kansengelijkheid en het realiseren van een inclusieve samenleving.

Maar is dit wel haalbaar?

Mijn ervaring met het speciaal onderwijs

Als 4-jarig meisje kwam ik niet mee in het regulier onderwijs. Ik begreep de kinderen wel, maar ik kon mij niet goed uitten. Op de maandagochtend vertellen over je weekend, was iets wat ik niet kon. Ik gebruikte wel wat woorden, maar was amper te verstaan. Door middel van gebaren en wijzen communiceerde ik. Hierdoor was de beslissing al vrij snel gemaakt dat ik beter naar het cluster 2 onderwijs zou kunnen gaan. Dit is speciaal onderwijs voor dove/slechthorende leerlingen en leerlingen met een taalontwikkelingsstoornis. In het begin vond ik het vrij spannend, aangezien alles nieuw voor mij was. Uiteindelijk heb ik hier toch mijn eigen draai aan kunnen geven en had ik het helemaal naar mijn zin. Ik ging elke dag met veel plezier naar school, aangezien ik mij hier gezien, gehoord en gesteund voelde.

Al met al was dit de beste keuze voor mij.  Als ik terugkijk, dan heb ik daar echt een geweldige tijd gehad. Wanneer ik lees dat iedere leerling met een diagnose in het regulier onderwijs zou moeten instromen, maak ik me wel zorgen. Kinderen met TOS blijven meestal het speciaal onderwijs volgen, omdat daar het onderwijs beter is afgestemd op hun behoeften. De meesten kunnen in het regulier onderwijs moeilijk meekomen vanwege te grote klassen, te veel uitleg of prikkels, of het ontbreken van de juiste ondersteuning. Ik betwijfel of dit haalbaar is in het regulier onderwijs, aangezien de leerkracht ook andere leerlingen met verschillende diagnoses heeft en elke leerling op zijn eigen manier leert.

"Het opheffen van speciaal onderwijs beperkt kansen voor kinderen die extra ondersteuning nodig hebben."

Overstap naar regulier onderwijs

In groep 5 maakte ik de overstap naar regulier onderwijs, omdat ik 'te goed' was voor het speciaal onderwijs. Ik had een ambulante begeleider en een leerlinggebonden financiering, maar deze ondersteuning stopte eind groep 7, omdat het niet effectief bleek. Vanaf dat moment kreeg ik geen verdere begeleiding, wat merkbaar was. In een klas met 15 leerlingen was ik vaak de enige die niet goed mee kon komen, wat leidde tot buitensluiting en het label 'dom'. Vakken zoals begrijpend lezen en dictees waren te moeilijk, met veel onvoldoendes als gevolg. Er was geen extra uitleg of ondersteuning beschikbaar, aangezien de leerkracht ook nog andere leerlingen had die zijn aandacht benodigden.

Op het vmbo werd het erger. Ik kreeg geen faciliteitenkaart en moest net zo meedoen als elke andere leerling, wat onmogelijk was gezien mijn diagnose. De juiste ondersteuning ontbrak, wat leidde dat ik een lager niveau moest volgen, terwijl ik van mezelf wist dat er veel meer in mij zat. Op het mbo was het nog erger. Ik zat vaak alleen in de klas en bij samenwerkingsopdrachten was ik altijd de enige zonder partner. Er werd zelfs gezegd dat ik niet meer toelaatbaar was op school.

Waar was hier dan het zogenaamde passend onderwijs? 

Passend onderwijs is nog steeds niet passend voor elke leerling. Zelfs als er meer duidelijkheid komt, blijft het feit dat kinderen hard kunnen zijn. Met een diagnose ben je in het regulier onderwijs vaak een makkelijk doelwit. In het speciaal onderwijs was iedereen gelijk en pestgedrag kwam daar niet aan de orde. Veel leraren weten weinig over TOS, vooral in het regulier onderwijs. De acceptatie door andere leerlingen is een probleem, wat niet altijd door extra uitleg opgelost zou kunnen worden. Zelfs met de nodige uitleg blijft het voor veel leerlingen moeilijk om begrip te tonen of een ander te accepteren zoals degene is. Dit zal waarschijnlijk niet snel veranderen, vooral niet voor leerlingen met een diagnose die in het regulier onderwijs moeten instromen. TOS is een taalstoornis die niet zomaar verdwijnt.

"In het speciaal onderwijs ben ik opgebloeid. Zonder die steun was ik verzopen in een systeem dat niet begreep wat ik nodig had."

Voor sommige leerlingen blijft het altijd een uitdaging, maar zij krijgen vanuit het speciaal onderwijs de juiste ondersteuning bij het vinden en behouden van werk. Voor anderen kan het benoemen van hun diagnose een nadeel zijn. Zelf heb ik stage gelopen bij de receptie en evenementen. In het begin vond het stagebedrijf het spannend, maar uiteindelijk hebben ze geen negatieve ervaringen gehad. Sterker nog, ik kreeg zelfs een werkaanbod. 

Het zal altijd een uitdaging blijven om met TOS aan de slag te gaan, maar ik geloof dat niets onmogelijk is!

Gerelateerde blogberichten

Hier heb je misschien ook interesse in:

Hallo ik ben Jessica!

Naast dat ik als ervaringsdeskundige actief ben, studeer ik en schrijf ik blogberichten hier op mijn eigen website. Je vind hier alle informatie rondom een taal-/spraakstoornis, want dat is iets wat ik zelf heb. Ik vind het belangrijk om ook vanuit mijn eigen perspectief verschillende onderwerpen aan te spreken, aangezien het zelf ervaren vaak een hele andere belevening is, dan dat iemand anders het doet die het niet heeft. Ik wens je veel plezier met lezen! :)

Volg je mij al op sociale media?

Daar vertel ik regelmatig wat ik in het dagelijks leven zo meemaak